De vraag naar een toekomstvisie voor historische kerkhoven en oude begraafplaatsen staat hoog op de agenda’s van stads- en gemeentebesturen.
In het verleden werden wegens plaatsgebrek vaak nieuwe begraafplaatsen aangelegd. Hierdoor bleef de vraag wat er met de oude kerkhoven en begraafplaatsen moest gebeuren onbeantwoord, en bleven vele oude graftekens staan. Het uitzicht van die kerkhoven en begraafplaatsen veranderde drastisch door de toepassing van een decreet uit 2013, dat het gebruik van pesticiden aan banden legde. Ze werden plots weer veel groener, maar het beheer werd er niet echt eenvoudiger door!
Een nieuwe golf van wijzigingen, die onze oude kerkhoven en begraafplaatsen zal overspoelen, komt nu als een tsunami op ons af. Dit heeft alles te maken met een wet uit 1971 waarmee de afschaffing van de eeuwigdurende concessies in voege trad. Nu, op de 50ste verjaardag van deze wet, wordt een inhaalbeweging in gang gezet die veel meer impact zal hebben op de kerkhoven en begraafplaatsen dan aanvankelijk werd aangenomen: indien de eeuwigdurende concessies niet verlengd worden, en het bestuur geen systeem heeft voor het opnieuw aanbieden van deze concessies, zal een groot aantal oude, vaak monumentale graftekens onherroepelijk verdwijnen.
De meest vooruitstrevende besturen zien in, zowel voor het erfgoed als voor de landschappelijke kwaliteit van de begraafplaats, dat behoud wenselijk is, en noodzakelijk om het funerair erfgoed te bewaren. Iedereen kent buitenlandse voorbeelden, met Père Lachaise op kop, van mooie oude landschappelijke begraafplaatsen. Die dicht bij huis kennen we amper…
Meer dan ooit wordt de nood aan een toekomstvisie aangevoeld, zeker als de begraafplaats een waardevolle structuur heeft en bijzondere graftekens telt. In de praktijk stellen we vast dat de vraag naar het aanduiden van waardevolle graftekens uitgebreid wordt met vragen over een vernieuwde en duurzamere beheersvisie. De ingroening en de parkfunctie van de begraafplaats wint aan belang. Men is er zich meer en meer van bewust dat de problematiek veel complexer is dan aanvankelijk werd ingeschat, en dat de oplossing in een mutidisciplinaire aanpak ligt.
Sint-Pieters-Leeuw, kerkhof aan de Rink en oorlogsgedenkteken
